Κάποιους τους ανησυχεί, κάποιους τους εκνευρίζει, οι πιο χαλαροί το έχουν αποδεχτεί: η ψηφιακή ζωή καταγράφεται.... Ο τρόπος που τα δίκτυα διαφημίσεων πετυχαίνουν τη συμπεριφορική στόχευση βασίζεται στα περίφημα cookies. Τα προγράμματα που χρησιμοποιούμε για την πλοήγηση σε σελίδες του διαδικτύου, δέχονται κατά την διάρκεια της επίσκεψης και από κάθε website αρχεία με πληροφορίες που σχετίζονται με το χρήστη. Δεν θα κουράσω με τεχνικές πληροφορίες, όποιος ενδιαφέρεται να μάθει τα πάντα γύρω από τα "μπισκοτάκια" μπορεί να επισκεφτεί το www.allaboutcookies.org. Το καλό είναι ότι τα στοιχεία που αποθηκεύονται στα cookies δεν είναι προσωποποιημένα και περιορίζονται σε γενικά όπως το φύλο, το εύρος ηλικίας και τα ενδιαφέροντα με βάση πάντα τα sites που επισκεπτόμαστε.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία επιβάλει σε όσους εκδότες κάνουν χρήση συμπεριφορικής στόχευσης, να ενημερώνουν σχετικά τους χρήστες κατά την επίσκεψη τους και να τους δίνουν επιλογή αποδοχής ή απόρριψης για καταγραφή μέσω cookies.
Διαφημίσεις τύπου Remarketing
Μια μορφή συμπεριφορικής στόχευσης είναι το remarketing ή retargeting. Κατά την επίσκεψη μας σε ένα website το οποίο χρησιμοποιεί αυτό το είδος διαφήμισης και ανάλογα με τις ρυθμίσεις που έχει θέσει ο εκδότης-διαφημιστής, δημιουργείται ένα προφίλ που συνδέεται μέσω cookie με το πρόγραμμα πλοήγησης του υπολογιστή που χρησιμοποιούμε τη δεδομένη στιγμή. Με αυτό το τρόπο οι εκδότες-διαφημιστές [μαζεύοντας μπισκοτάκια ;-)] μπορούν και δημιουργούν λίστες remarketing με χρήστες (πιθανούς πελάτες) με αποτέλεσμα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα πλοήγησης και υπολογιστή να μπορούν να εμφανίζουν συγκεκριμένα διαφημιστικά μηνύματα. |
| Πως λειτουργεί το remarketing |
Για παράδειγμα επισκέπτεστε το website tzabapragma.com, πηγαίνετε στην ενότητα με τις φωτογραφικές κάμερες, φτάνετε σε συγκεκριμένο μοντέλο της μάρκας τάδε αλλά δεν αγοράζετε. Αυτή η επίσκεψη μπορεί με κατάλληλες ρυθμίσεις να σας εντάξει σε μια ή και περισσότερες λίστες που μπορεί να έχει ορίσει ο εκδότης, όπως "φωτογραφικές κάμερες, άνδρας, 30-40 ετών", ή "φωτογραφικές κάμερες μάρκας τάδε που ΔΕΝ αγόρασε", κλπ! Είναι πλέον στη κρίση του εκδότη-διαφημιστή να αποφασίσει τι είδους μηνύματα και πόσο συχνά θα εμφανίζει στη εκάστοτε λίστα, προκειμένου να σας μετατρέψει σε πελάτη! Στην απλή περίπτωση θα σας εμφανίζει διαφημίσεις από προϊόντα του tzabapragma.com, στην πλέον στοχευμένη θα σας δείχνει το συγκεκριμένο μοντέλο που φτάσατε να βλέπετε αλλά δεν αγοράσατε ηλεκτρονικά!
Θεωρητικά ακούγεται ενδιαφέρον, ειδικά αν είσαι ο tzabapragma.com πετάς από χαρά, αν είσαι όμως ο ανυποψίαστος επισκέπτης που τυχαία βρέθηκε στο site του και κατ΄επέκταση στη λίστα του ίσως να έχεις απορίες... Ας δούμε κάποιες πιθανές ερωτήσεις και να απαντήσουμε...
| Έχει το δικαίωμα να το κάνει χωρίς τη άδεια μου; | Η ευρωπαϊκή νομοθεσία επιβάλει σε όσους εκδότες κάνουν χρήση συμπεριφορικής στόχευσης να ενημερώνουν σχετικά τους χρήστες κατά την επίσκεψη τους και να τους δίνουν επιλογή αποδοχής ή μη της καταγραφής μέσω cookies. Αρκετοί περιορίζονται να το αναφέρουν διακριτικά στους όρους χρήσης του website.... |
| Μήπως με έχει ταυτοποιήσει και γνωρίζει πλήρη στοιχεία; | Όχι, ευτυχώς! Όπως αναφέραμε παραπάνω, δεν γίνεται ταυτοποίηση, απλά το συγκεκριμένο πρόγραμμα, από το συγκεκριμένο υπολογιστή και με γενικά στοιχεία του χρήστη όπως φύλο, ηλικία, κλπ "δένεται" με τον εκδότη-διαφημιστή. |
| Γιατί με ακολουθεί διαφήμιση με γυναικείες γόβες (ενώ είμαι ο άντρας;) | Σε κοινόχρηστους υπολογιστές, που δεν γίνεται καν διαχωρισμός χρήστη, είναι σύνηθες φαινόμενο και με βάση τα όσα προαναφέραμε αναμενόμενο. Είναι η συνηθισμένη περίπτωση σε ανδρόγυνα με κοινό λογαριασμό στον οικιακό υπολογιστή! |
| Γιατί μου δείχνει διαφημίσεις ενώ είμαι ήδη πελάτης; | Δυστυχώς λόγω της μη ταυτοποίησης αποτελεί πρόβλημα και μάλιστα αμφίδρομο. Και ο χρήστης θεωρεί αρκετές φορές περίεργο και εκνευριστικό να λαμβάνει διαφήμιση για προϊόν/υπηρεσία που είναι ήδη πελάτης και ο διαφημιστής θα ήθελε να το αποφύγει ή να το χειριστεί αλλιώς... |
| Είναι δυνατόν να με ακολουθεί δυο εβδομάδες τώρα η συγκεκριμένη διαφήμιση; | Η συνήθης διάρκεια είναι τριάντα μέρες, όχι και μικρό διάστημα αν μιλάμε για μια επιθετική, συχνή σε εμφάνιση και αδιάφορη διαφήμιση! |
Τρόποι αντιμετώπισης
Πολλές φορές ρωτάνε, φίλοι και γνωστοί, πως να απαλλαγούν από τις "επίμονες" διαφημίσεις. Ο πιο άμεσος και δραστικό τρόπος είναι στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και υπολογιστή να διαγράψουμε όλα τα cookies, μιας και δεν είναι τόσο απλό και γρήγορο να εντοπίσεις το cookie που ευθύνεται για την εμφάνιση μιας συγκεκριμένης διαφήμισης. Βέβαια μια τέτοια επιλογή προκαλεί και προβληματάκια, αφού στα cookies φυλάσσονται και πληροφορίες όπως κωδικοί πρόσβασης, επιλογές χρήστη, κλπ που κάνουν την επίσκεψη σε websites που επισκεπτόμαστε τακτικά πιο εύκολη. Μια συνολική διαγραφή θα μας απαλλάξει από τη διαφήμιση αλλά θα προκαλέσει και την ανάγκη για εκ νέου ρυθμίσεις και καταχωρήσεις στοιχείων...Από την άλλη, προληπτικά, μπορούμε να προχωρήσουμε σε πιο αυστηρές ρυθμίσεις για τα cookies (ειδικά για τα third-party) στα προγράμματα πλοήγησης που χρησιμοποιούμε ή και ακόμα να κάνουμε χρήση προγραμμάτων που σταματούν τις διαφημίσεις (ad blockers). Προσωπικά θεωρώ τα τελευταία μέτρα ακραία και συστήνω ψυχραιμία... Από τη στιγμή μάλιστα που δεν συντρέχουν θέματα προσωπικών δεδομένων μπορούμε ας το δούμε από την εύθυμη πλευρά... Μια πρόταση που ακούγεται λογική και θα απάλλασσε το χρήση θα ήταν η δυνατότητα να σταματάει ο χρήστης την εμφάνιση της συγκεκριμένης διαφήμισης, αλλά όπως καταλαβαίνετε για κάποιους δεν θα ήταν και τόσο χρήσιμο!
Η συμπεριφορική στόχευση έχει απασχολήσει έντονα την παγκόσμια νομοθεσία. Για το λόγο αυτό και ειδικά για την Ευρώπη δημιουργήθηκε το www.youronlinechoices.eu στο οποίο οι χρήστες (ο καθένας στη γλώσσα του) μπορούν να ενημερωθούν εκτενώς, ενώ μέσα από σχετικό μηχανισμό μπορούν να ρυθμίζουν τις επιλογές τους σχετικά με το αν επιθυμούν να δέχονται συμπεριφορική στόχευση. Οι διαφημίσεις πάντως είναι και θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του διαδικτύου. Το θέμα είναι οι μεθοδολογίες και η αισθητική των διαφημίσεων να μην κουράζουν και να αφήνουν στο χρήστη περιθώρια επιλογών...
